Un paseo polo Barrio Xudeu da miña Ribadavia

viernes, diciembre 22, 2006

O Edito de Expulsión dos xudeus do Reino de Castela



En el día de hoy, martes primero del mes de mayo del año del nacimiento de Nuestro Salvador, Jesucristo, de mil cuatrocientos noventa y dos, nos es mandado pregonar este Edicto por orden de nuestros Reyes, que dice así:

Don Fernando é doña Isabel, por la gracia de Dios rey é reyna de Castilla, de Leon, de Aragon, de Siçilia, de Granada, de Toledo, de Valençia, de Galicia, de Mallorca, de Seuilla, de Çerdeña, de Córcega, de Murçia, de Jahen, de los Algarves, de Algeçiras, de Gibraltar, de las islas de Canaria, conde é condesa de Barçelona é Señores de Vizcaya, é de Molina, duques de Athenas é de Neopátria, condes de Ruisellon é de Çerdeña, marqueses de Oristan é de Goçiano é a los infantes, prelados, duques, marqueses, condes, maestres de las Ordenas, pares, ricos-homes, comendadores, alcaydes de los castilos de los nuestros reynos é señoríos é á los Consejos, corregidores, alcaldes, alguaciles é a las aljamias de los judíos dellas é á todos los judíos é personas singulares porque Nos fuimos informados que hay en nuestros reynos é avia algunos malos cristianos que judaizaban de nuestra Sancta Fée Católica, de lo qual era mucha culpa la comunicaçion de los judíos con los cristianos é otrosi ovimos procurado é dado órden como se fiçiese Inquisiçion en los nuestros reynos é señoríos, la cual como sabeis, ha mas de doçe años que se ha fecho é façe, é por ella se an fallado muchos culpantes, segund es notorio, e segun somos informados de los inquisidores é de muchas personas religiosas, eclesiásticas é seglares; é consta é paresçe ser tanto el daño que á los cristianos se sigue é ha seguido de la participaçion, conversaçion ó comunicaçion, que han tenido é tienen con los judíos, los cuales se preçian que procuran siempre, por cuantas vias é maneras pueden, de subvertir de Nuestra Fée Católica á los fieles instruyéndolos en las creençias é ceremonias de su ley, persuadiéndoles que tengan é guarden quanto pudieren la ley de Moysen; façiéndoles entender que no hay otra ley, nin verdad, sinón aquella: lo cual todo costa por muchos dichos é confesiones, asi de los mismos judíos como de los que fueron engañados é pervertidos por ellos; lo cual ha redundado en gran daño é detrimento é oprobio de nuestra Sancta Fée Católica. Porque cuando algun grave é detestable crímen es cometido por algund colegio ó Universidad, es razón que tal colegio ó Universidad sean disueltos é aniquilados, é los mayores por los menores é los unos por los otros punidos; é que aquellos que pervierten el buen é honesto vivir de las çibdades é villas é por contagio pueden dañar a los otros por el mayor de los crímenes é más peligroso é contagioso, como lo es este:
Por ende Nos en consejo é parecer de algunos perlados é grandes é caballeros de nuestros reynos é de otras personas de çiençia é conçiençia de nuestro Consejo, aviendo avido sobre ello mucha deliberaçion, acordamos de mandar salir á todos los judíos de nuestros reynos, que jamas tornen ni vuelvan á ellos que fasta en fin deste mes de Julio, primero que viene deste presente año, salgan con sus fijos é fijas é criados é criadas é familiares judíos, así grandes como pequeños so pena que, si lo non fiçieren é cumplieren asi, é fueren fallados estar en los dichos nuestros reynos é señoríos ó venir á ellos en qualquier manera, incurran en pena de muerte é confiscaçión de todos sus bienes, para la nuestra Cámara é fisco para que durante el dicho tiempo fasta el dicho dia, final del dicho mes de Julio, puedan andar é estar seguros, é puedan vender é trocar é enagenar todos sus bienes muebles é raices, é disponer libremente á su voluntad; é que durante el dicho tiempo non les seya fecho mal nin daño nin desaguisado alguno en sus personas, ni en sus bienes contra justiçia. É assi mismo damos liçençia é facultad á los dichos judíos é judías que puedan sacar fuera de los dichos nuestros reynos é señoríos sus bienes é façiendas por mar é por tierra, en tanto que non seya oro nin plata, nin moneda amonedada, nin las otras cosas vedades por las leyes de nuestros reynos.

Dada en la çibdad de Granada, treynta e uno del mes de Marzo, año del Nasçimiento de Nuestro Salvador Jesucristo de mil quatroçientos é noventa é dos. Yo el Rey. Yo la Reyna, Yo Juan de Coloma, secretario del rey de la Reyna, nuestros señores, la fiçe escribir por su mandado.

sábado, diciembre 02, 2006

Israel e Europa

Persoeiros ourensáns de renome e as relacións entre Israel e Europa centran a oferta dos cursos de verán das Lagoas

Impartiranse nas vilas de Celanova e Ribadavia
Unha vez pasado o nerviosismo e cansazo que supón a época de exames, as vilas de Celanova e Ribadavia acollerán os cursos de Extensión Universitaria previstos para o vindeiro mes de xullo no campus de Ourense. Galegos de Ourense. Igrexa, intelectualidade e política e Israel e Europa son os títulos destes cursos, ambos cunha duración de tres días. O primeiro deles terá lugar do 5 ao 7 de xullo no salón de actos do Mosteiro de Celanova. Dirixido polos profesores da Facultade de Historia das Lagoas, Jesús de Juana e Julio Prada, o curso ten por obxectivo achegar aos alumnos da Universidade e ao público ourensán e galego en xeral, o pensamento e a obra dalgúns dos máis destacados persoeiros, cregos e intelectuais ourensáns dos últimos dous séculos, que tiveron unha importante proxección máis alá desta provincia. Arturo Vázquez Núñez, o deán Juan Manuel Bedoya, Jesús Ferro Couselo, Pepe Velo, Celso Emilio Ferreiro, Alexandre Bóveda, Jose Calvo Sotelo e o cardenal Quiroga Palacios serán as personalidades a analizar por diversos estudosos e especialistas do mundo da documentación e a historia. O prazo de matrícula estará aberto ata o vindeiro 28 de xuño, cun custe de 45 euros para os membros da comunidade universitaria. Asemade, haberá transporte gratuíto para chegar a Celanova, polo que sairá un autobús desde o Edificio de Facultades ás 9:30 horas. O curso validarase por dous créditos de libre configuración. Cultura hebraica A sede da Fundación Comarcal de O Ribeiro será o escenario do curso Israel e Europa, dirixido polo profesor da Facultade de Filoloxía e Tradución de Vigo, Luís Domínguez Castro, e que se celebrará do 12 ao 14 de xullo. Comprender as características das relacións entre España e o país de Oriente Medio, singularmente nos últimos vinte anos, é o obxectivo da primeira xornada, onde terán lugar tres relatorios impartidos polo propio director do curso, a ministra conselleira da embaixada de Israel en Madrid, Alona Fisher-Kamn, e o historiador do Centro de Estudios Medievais de Ribadavia, José Ramón Estévez. O primeiro día rematará cunha visita guiada ao barrio xudeu da vila. Na xornada seguinte pretenderase analizar o impacto da cultura hebraica na cultura europea, así como estudar a pegada que deixaron os sefardís en Europa e en España. Para alcanzar estes obxectivos, celebraranse as conferencias do presidente de Federación de Comunidades Xudías de España, Jacobo Israel Garzón, do alcalde de Hervás (Cáceres) e presidente da Rede de Xuderías de España, José Enrique Ribes, e da representante de Radio Exterior de España – edición Lingua Sefardí, Matilde Gini de Barbatán. As mesas redondas e un documental en lingua sefardí completarán a segunda xornada do curso. O último día dedicarase a afondar e entender as raíces do conflito de Oriente Medio e a explicar as claves das relacións entre o estado de Israel e a Unión Europea. Para iso contarase coa presenza dos xornalistas Ángela Rodicio e Walter Haubrich e do embaixador adxunto de España ante a Unesco, Miguel Arias Estevez. O 5 de xullo é a data límite para formalizar a matrícula, fixado o prezo en 45 euros para os membros da comunidade universitaria. Como no curso de Celanova, haberá transporte gratuíto para o traslado a Ribadavia, polo que sairá un autobús ás 8:15 horas desde o Edificio de Facultades. Outono Á espera de confirmar o programa dos cursos sobre o documental e sobre a prensa, a celebrar tamén en Celanova no mes de xullo, xa se deron a coñecer os contidos de Extensión Universitaria para o primeiro cuadrimestre do vindeiro ano académico. Entre os meses de setembro e outubro celebraranse en Ourense cinco cursos dirixidos a estudantes de diferentes disciplinas. A auga como recurso natural dinamizar sostible, a plataforma Java 2 Enterprise Edition, o deseño web, o deporte en relación coa empresa e a sociedade e a cata de viño e augardentes son os contidos da oferta extra académica programada xa para o outono. Para descargar os programas e ampliar os datos ofrecidos, visitar a web da vicerreitoría de Planificación e Desenvolvemento do campus de Ourense no seu apartado de Extensión Universitaria (premer en Máis información).

miércoles, noviembre 01, 2006

Luis Seoane no Banco Israelita de Bos Aires.


"O libro de Ruth"

Ubicado na mítica e gardeliana Avenida Corrientes 2510, no antigo Banco Israelita do Río de la Plata. Agora no seu lugar hai unha galería-rúa peonal. Foi realizado por Luis Seoane no ano 1953 empregando pizarra e gres. Desgrazadamente o mural xa non existe, ao igual que o edificio onde ficaba. Non hai nin rastro nin datos do mural, nin se foi conservado após o derrube do edificio do Banco Israelita. Unha verdadeira magoa.

sábado, agosto 26, 2006

Voda xudea en Ribadavia


No pasado, e hoxe en día nalgúns círculos relixiosos, a elección da parella non era feita polos noivos senón pola familia e dentro desta principalmente os pais eran os que escollian o futuro do seu fillo ou filla. A cerimonia efectuábase baixo un palio chamado Jupá. O oficiante, xeralmente un Rabino, era quen casaba á parella. Despois da cerimonia o noivo rompia cos pés unha copa de viño, mostrando a súa alegría polo casamento. Dentro da Festa dá Istoria de Rivadavia a voda xudía limítase a unha representación do que foi unha realidade. A actividade é seguida por milleiros de persoas tanto na súa cerimonia como no percorrido pola rúas do casco historico da nosa vila, debido á singularidade do vestuario e os cánticos sefardíes que recrean o ambiente daquela época.

jueves, agosto 03, 2006

Parabéns a Galiza-Israel


Entérome da existencia de www.galiza-israel.org . Os meus calorosos parabéns pola fermosa iniciativa. Recuperar a herdanza xudea en Galicia conleva tamén, a procura da irmandade entre o Pobo Xudeu e o Pobo Galego. Parabéns.

domingo, febrero 26, 2006

Ribadavia no Camiño de Sefarad


En xeral, a xudería de Ribadavia conservase en bo estado, ainda cos inevitables engadidos que os sucesivos propietarios foron incorporando ás súas casas a través do tempo. Todavía vense longas e estreitas rúas que manteñen todo o seu sabor medieval. E recunchos de rúas e prazas así como patios arrodeados de fachadas polos que non parece ter pasado o tempo.

O centro do Barrio Xudeu o constitue a praza da Magdalena, asi chamada porque nela hai unha Igrexa dedicada a esta santa. Alí atópase a edificación que albergou o corpo principal da Sinagoga (antes ocupaba toda a fachada oeste da praza), dirixida cara o S. XII ao XIII, e que mantívose na súa estrutura orixinal ate principios do presente século, en que foi modificada a partir do primeiro andar.

A Sinagoga non só era casa de oración, xa que no complexo de edificacións que compuñan o seu entorno realizábanse moitas das actividades sociaies da comunidade, ademáis das de tipo ritual.

O barrio xudeu de Ribadavia, declarado Monumento Nacional, conserva multitude de vivendas con adegas que no seu día foron utilizadas para a elaboración de viño, ou como obradoiros artesanaies. Os voladizos existentes e as fachadas conforman un aspecto moi peculiar das vivendas. Así, dos balcóns sobresaen uns salientes que danlles un aspecto moi peculiar e tal vez típico das casas xudías, que se completaba coa colocación nas portas enlosadas de pedras a xeito de plataforma, elevada uns centímetros encol o nível do chan para evitar que entrase o auga nos locaies e así poder tirar maior rendemiento laboral.

Polo seu esplendoroso pasado xudeu Ribadavia forma parte (xunto con outras sete cidades de España) da "
RUTA DAS XUDERIAS", coñecida como "CAMIÑOS DE SEFARAD".

domingo, enero 01, 2006

O barrio xudeo de Ribadavia (séculos XII-XVI)


Segundo a tradición os primeiros xudeos instaláronse en Ribadavia no século XI, cando o o rei Don García escolleu Ribadavia como capital do Reino de Galicia no ano 1063. Moitos xudios atopáronse encargados da xestión dos asuntos financeiros do Reino e posteriormente do señorío e condado de Ribadavia. Cando os Reis católicos promulgaron a vergonzante orde de expulsión dos xudios en 1492, uns fuxiron mais moitos se converteron. A comunidade xudía contribuíu de forma decisiva á prosperidade económica da rexión (sobre todo entre os séculos XIV e XVI). Os xudios especializáronse no comercio do viño e na administración de bens e rendas. Na vila de Ribadavia, a comunidade xudia vivía no area situada entre a Porta Nova da muralla e a laza da Magdalena. Nesta praza tópase unha casa blasonada que foi a Sinagoga de Ribadavia, a cal logo de 1492 pasou a mans dos dominicos que logo a venderon, pertencendo no século XVI ás familias representadas polos escudos da fachada.